Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Thạc sĩ, Bác sĩ Nguyễn Thị Oanh - Bác sĩ Nội Cơ xương khớp - Khoa Nội tổng hợp - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Times City
1. Bệnh Gout là bệnh gì?
Bệnh Gout hay còn gọi là thống phòng là một dạng viêm khớp thường gặp do vi tinh thể, đặc trưng bởi các đợt viêm cấp tái phát. Nguyên nhân chủ yếu là do hàm lượng axit uric trong cơ thể quá cao dẫn đến tình trạng lắng đọng tinh thể urat ở các mô và gây ra viêm với các biểu hiện trên lâm sàng như sưng, nóng, đỏ, đau ở vị trí các khớp. Đây là các đợt Gout cấp. Xen kẽ giữa những đợt cấp tính là giai đoạn không có triệu chứng nhưng tinh thể urat vẫn tiếp tục lắng đọng. Nếu không sớm có biện pháp kiểm soát, điều trị Gout một cách hiệu quả, các đợt cấp tính sẽ tái phát nhiều dần, khoảng thời gian không triệu chứng giữa các đợt cấp tính sẽ ngắn lại.
Cuối cùng, các đợt Gout cấp tái phát thường xuyên hơn, các khớp đau âm ỉ liên tục, có thể dẫn đến tình trạng thương tổn khớp vĩnh viễn dẫn đến tàn phế. Khi bệnh tiến triển thành bệnh Gout mạn tính xuất hiện các hạt Tophi, tổn thương thận do Gout. Hiện nay, mục tiêu điều trị là dùng các thuốc điều trị Gout kết hợp với thay đổi chế độ sinh hoạt hàng ngày nhằm kiểm soát triệu chứng sưng, đau trong đợt cấp tính, dự phòng đợt cấp tái phát và hạ axit uric máu.
2. Phân loại thuốc điều trị Gout
Một số loại thuốc trị bệnh Gout có thể giúp giảm các triệu chứng và ngăn ngừa các cơn đau Gout tấn công. Một số loại thuốc cũng có thể giúp giảm nguy cơ mắc những biến chứng liên quan đến bệnh Gout như sỏi thận.
Khi nói đến việc dùng thuốc điều trị bệnh Gout, sẽ khác nhau ở từng người bệnh cụ thể, chỉ qua thăm khám trực tiếp với các bác sĩ chuyên khoa mới quyết định được. Bác sĩ điều trị sẽ giúp người bệnh xây dựng kế hoạch điều trị bệnh. Kế hoạch điều trị trong thời gian dài phải bao gồm sự kết hợp của các phương pháp điều trị như thuốc và điều chỉnh chế độ sinh hoạt hàng ngày.
Thuốc điều trị Gout có thể được phân thành hai loại, cấp tính và mãn tính:
- Thuốc điều trị cấp tính: Thuốc có thể làm giảm nhanh chóng các cơn đau khớp cấp tính và giảm sưng để khớp vận động bình thường. Các thuốc phổ biến bao gồm thuốc chống viêm nhóm không Steroid (NSAID), corticoid và Colchicine
- Thuốc điều trị mãn tính: Thuốc giúp ngăn chặn cơn Gout tấn công bằng cách đẩy nhanh quá trình đào thải axit uric và cân bằng mức axit uric trong máu, cụ thể như thuốc Allopurinol, febuxostat
Hầu hết các loại thuốc đặc trị Gout chỉ có thể được bán theo đơn của bác sĩ tại các quầy thuốc đã đăng ký. Để hạn chế tối đa những nguy hiểm, hãy hạn chế việc tự mua thuốc điều trị Gout bừa bãi trước khi đi khám bệnh.
3. Các thuốc trị bệnh Gout thường gặp
3.1. Thuốc điều trị đợt Gout cấp tính
Thuốc chống viêm không steroid (NSAID)
Thuốc chống viêm nhóm không Steroid hay nhóm NSAID là phương pháp điều trị phổ biến nhất cho cơn Gout cấp tính. Thuốc có công dụng giảm đau và viêm nguyên nhân do các tinh thể axit uric gây ra. Tuy nhiên, không gây ra những ảnh hưởng đến lượng axit uric trong cơ thể
Một số loại thuốc nhóm NSAID không kê đơn (OTC), như naproxen và NSAIDs theo toa, như Indomethacin và Sulindac, để ngăn cơn cấp tính. Tuy nhiên, thuốc cũng có nhược điểm là chỉ có công dụng trong thời gian ngắn, đồng thời còn có nguy cơ gây tác dụng không mong muốn ảnh hưởng đến:
- Hệ tiêu hóa: buồn nôn, tiêu chảy hoặc nghiêm trọng hơn là viêm loét dạ dày
- Ảnh hưởng đến chức năng gan, thận, tim mạch
Trong những năm gần đây, thuốc NSAIDs đã được cải tiến thành những thuốc NSAIDs chọn lọc COX-2 với công dụng dụng giảm đau, kháng viêm tương đương “phiên bản” cũ nhưng ít tác dụng không mong muốn hơn. Mặc dù vậy, ảnh hưởng của nhóm thuốc NSAIDs chọn lọc COX-2 này lên tim mạch vẫn còn đang được nghiên cứu, đánh giá.
3.1.2. Thuốc Colchicine
Thuốc Colchicine là thuốc chống viêm uống theo toa, được kê đơn để điều trị Gout và các loại viêm khớp liên quan đến tinh thể khác. Thuốc Colchicine có thể là thuốc trị Gout hiệu quả nhất với đợt cấp tính và giảm bớt các triệu chứng nếu trong vòng 36 giờ kể từ khi bắt đầu xuất hiện các triệu chứng. Thuốc làm thuyên giảm triệu chứng của bệnh trong 6 đến 12 giờ.
Colchicine cũng có thể được kê đơn với liều lượng thấp hơn như một loại thuốc dự phòng để giảm khả năng bùng phát trong tương lai. Colchicine không làm giảm mức urat trong cơ thể, vì vậy nó thực sự không phải là là lựa chọn trong điều trị duy trì để điều trị viêm khớp do Gout.
Tuy nhiên, các nghiên cứu chỉ ra rằng sử dụng thuốc Colchicin liều cao có thể gây độc tính do tích liều như suy tủy xương, tổn thương gan, thận,.. và cũng không cải thiện triệu chứng tốt hơn so với sử dụng colchicine liều thấp. Ngoài ra, thuốc cũng có thể gây ra các tác dụng không mong muốn như tiêu chảy nặng, buồn nôn, nôn mửa và đau quặn bụng.
Nhóm thuốc Corticosteroid
Trong trường hợp sử dụng các thuốc chống viêm phi Steroid nhóm NSAID và colchicine không hiệu quả, bác sĩ có thể kê đơn corticosteroid. Loại thuốc này có thể sử dụng theo đường uống trực tiếp hoặc tiêm tĩnh mạch trực tiếp vào khớp. Thuốc Prednisone là một loại corticosteroid phổ biến được kê đơn trong điều trị bệnh giai đoạn cấp tính. Trong vòng vài giờ sau khi sử dụng loại thuốc này, có thể nhận cơn đau thuyên giảm.
Nguyên nhân do thuốc có thể gây ra nhiều tác dụng không mong muốn nên được chỉ định khi người bệnh không đáp ứng tốt với phác đồ điều trị bệnh gout với nhóm thuốc NSAIDs, Colchicin hoặc có chống chỉ định với 2 loại thuốc trên. Bạn chỉ sử dụng loại thuốc này khi sử dụng cần được bác sĩ kê đơn để xem thuốc có phải là một lựa chọn phù hợp hay không.
Trong trường hợp cơn Gout chỉ giới hạn ở một hoặc hai khớp và cơn đau ở mức độ nhẹ đến trung bình, người bệnh có thể chỉ cần một trong những loại thuốc trên để kiểm soát tình trạng viêm. Tuy nhiên, nếu cơn đau ngày càng nghiêm trọng và nếu một hoặc nhiều khớp lớn hơn (không chỉ ở ngón chân), lúc này, có thể cần kết hợp những phương pháp điều trị để kiểm soát.
Ngoài ra, nếu một loại thuốc không đủ hiệu quả để điều trị các triệu chứng của đợt Gout cấp tính, bác sĩ có thể kê đơn thêm một loại thuốc khác hay thử kết hợp với các loại thuốc. Vì vậy, để điều trị bệnh lâu dài và hiệu quả chỉ có bác sĩ mới quyết định lựa chọn nào là tốt nhất cho người bệnh.
3.2. Thuốc giảm axit uric máu điều trị Gout mạn tính
Khác với các thuốc chống viêm, giảm đau, nhóm thuốc điều trị Gout bằng cách hạ nồng độ axit uric máu có thể dùng lâu dài với mục đích giảm tính nghiêm trọng của các đợt viêm cấp tính, đồng thời hạn chế nguy cơ biến chứng xảy ra. Mục tiêu điều trị của thuốc hạ acid uric máu là đạt nồng độ acid uric máu ở dưới ngưỡng 300 umol/l (5mg/dl) đối với những người bệnh đã có hạt tophi và dưới 360 umol/l (6mg/dl) với những người bệnh chưa có hạt tophi.
Nếu bạn chưa sử dụng liệu pháp hạ acid uric máu trước đây thì không nên dùng thuốc hạ acid uric máu ngay trong đợt viêm cấp tính. Tuy nhiên, nếu những người đang sử dụng thuốc hạ acid uric máu mà bị cơn Gout cấp tấn công thì không nên ngừng sử dụng thuốc. Các thuốc hạ acid uric máu tác động vào các khâu khác nhau của quá trình chuyển hóa acid uric trong cơ thể người. Tùy theo cơ chế tác dụng, người ta phân thuốc điều trị bệnh ra các nhóm sau:
- Thuốc ức chế tổng hợp acid uric máu bao gồm thuốc Allopurinol, Febuxostat.
- Thuốc giúp tăng thải acid uric bao gồm thuốc Probenecid.
- Thuốc tiêu acid uric bao gồm thuốc Pegloticase.
- Thuốc ức chế tái hấp thu acid uric có chọn lọc bao gồm thuốc Lesinurad.
4. Các thuốc dự phòng đợt Gout tấn công
Không phải ai bị một cơn Gout cấp tính hoặc nhận được chẩn đoán bệnh Gout đều cần dùng thuốc điều trị lâu dài để kiểm soát bệnh. Trong một số trường hợp, có thể điều trị bệnh Gout ngắn hạn để kiểm soát tình trạng viêm, đồng thời với việc thực hiện các thay đổi đối với chế độ dinh dưỡng hàng ngày và thay đổi lối sống sẽ giúp kiểm soát nồng độ axit uric và ngăn ngừa các cuộc tấn công trong tương lai. Tuy nhiên, nếu các cơn bùng phát với tần suất thường xuyên hơn, có thể sẽ cần thêm một loại thuốc để kiểm soát nồng độ urat, cụ thể với các dấu hiệu sau:
- Nếu có hai hoặc nhiều đợt bùng phát cơn Gout cấp tính mỗi năm.
- Nếu các đợt bùng phát nghiêm trọng đến mức không thể làm việc hoặc thực hiện nhiều công việc hàng ngày.
- Nếu bác sĩ xác định đã bị tổn thương khớp khi chụp X-quang hoặc thực hiện các chẩn đoán hình ảnh khác.
- Nếu có xuất hiện các hạt Tophi, hoặc các tinh thể axit uric cứng, vón cục có thể làm hỏng khớp.
- Nếu bị tổn thương thận, sỏi thận hoặc bài tiết với một lượng cao axit uric trong nước tiểu.
Axit uric cao hoặc tăng axit uric máu là nguyên nhân gây ra bệnh Gout và có một số loại thuốc được sử dụng để giúp giảm mức "urat huyết thanh" này. Đây còn được gọi là liệu pháp hạ urat (viết tắt là ULT). Loại thuốc mà bác sĩ điều trị có thể kê đơn để kiểm soát mức axit uric:
- Thuốc ức chế xanthine oxidase (XOI): Những loại thuốc này được sử dụng để làm giảm axit uric trong máu như Allopurinol và Febuxostat.
- Thuốc tăng thải acid uric qua nước tiểu: Những loại thuốc này có công dụng giúp thận lọc ra acid uric hiệu quả hơn.
- Enzyme phân hủy axit uric: Thuốc loại này được sử dụng khi các cách khác để giảm urat không thành công hoặc không phù hợp.
Để dự phòng bệnh Gout cấp tính, nên lựa chọn sử dụng thuốc chống viêm liều thấp ( NSAIDs, colchicin hoặc corticosteroid) trong ít nhất từ 3 đến 6 tháng phối hợp với thuốc hạ acid uric máu. Việc lựa chọn loại thuốc chống viêm nào phụ thuộc vào tình trạng cụ thể của từng người cụ thể, xem xét chỉ định, chống chỉ định của từng loại thuốc cụ thể.
5. Một số điều cần lưu ý khi sử dụng thuốc trị Gout
- Thuốc điều trị bệnh Gout cấp tính thường gây ảnh hưởng đến dạ dày, do đó tốt nhất nên uống sau bữa ăn hoặc cùng với các thuốc kháng axit.
- Thuốc điều trị bệnh Gout mãn tính hầu hết đều an toàn. Trong một số trường hợp hiếm hoi, người bệnh có thể xuất hiện các phản ứng dị ứng như phát ban trên da, ngứa ngáy, buồn nôn, nhức đầu, đau bụng và mệt mỏi sau khi sử dụng thuốc. Nếu các tác dụng không mong muốn vẫn tiếp diễn hoặc có nghi ngờ, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ ngay lập tức.
- Thuốc điều trị Gout đợt cấp tính thường chỉ được sử dụng trong một thời gian trong khi thuốc điều trị bệnh gút mãn tính phải dùng trong thời gian lâu dài. Không được ngừng sử dụng thuốc trừ khi được bác sĩ hướng dẫn.
- Uống thuốc theo liều lượng quy định trong những khoảng thời gian cố định. Nếu bạn đã bỏ lỡ một liều điều trị, bạn cần uống càng sớm càng tốt trừ khi gần đến thời gian cho liều kế tiếp theo lịch trình. Trong trường hợp đó, hãy bỏ qua liều thuốc đã bị quên và dùng liều tiếp theo theo chỉ dẫn. Không dùng thuốc với liều lượng gấp đôi đã chỉ định.
Hi vọng những thông tin trong bài viết trên đã giúp độc giả hiểu rõ hơn về những loại thuốc điều trị gout phổ biến được dùng, để từ đó người bệnh biết cách dùng thuốc hiệu quả và tránh được các tác dụng phụ không mong muốn.
Để nhận được tư vấn về hướng dẫn sử dụng thuốc điều trị mụn hiệu quả, khách hàng có thể liên hệ tới trung tâm thuốc Central Pharmacy theo địa chỉ:
- Hotline công ty: 1900. 888. 633.
- Địa chỉ: 8 Ngõ 116 Nhân Hòa, Nhân Chính, Thanh Xuân, Hà Nội.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
