Rận mu sinh trưởng bằng cách hút máu người, trong nước bọt của chúng chứa chất gây dị ứng, thường gây ngứa ngáy dữ dội và mang đến không ít phiền toái cho cuộc sống người bệnh. Vậy có cách chữa rận mu tại nhà nào đơn giản, an toàn dễ thực hiện không? ThS.BS Lê Minh Châu, chuyên khoa Da liễu - Thẩm mỹ Da, BVĐK Tâm Anh TP.HCM sẽ thông tin đến độc giả qua bài viết sau.
Nguyên nhân gây bệnh rận mu
Rận mu di chuyển bằng cách bò, vì chúng không thể nhảy hoặc bay, và chúng thường lây lan qua tiếp xúc tình dục. Tuy nhiên rận mu cũng có thể lây lan qua tiếp xúc vật lý với người bị rận mu, hoặc qua tiếp xúc với quần áo, giường, khăn trải giường hoặc khăn tắm mà người bị rận mu đã sử dụng. (1)
Các ảnh hưởng của rận mu nếu không điều trị kịp thời
Rận mu sẽ gây ra nhiều ảnh hưởng tiêu cực cho cuộc sống người bệnh nếu không được điều trị từ sớm:
1. Ngứa & gây khó chịu nghiêm trọng
Rận mu hút máu để sinh tồn và phát triển. Trong quá trình hút máu, chúng tiêm nước bọt vào da, trong nước bọt sẽ chứa các chất chống đông máu dễ gây kích ứng, làm phát sinh phản ứng dị ứng tại chỗ gây ngứa dữ dội. Rận mu thường ký sinh ở vùng mu, vùng da này khá nhạy cảm và dễ bị kích ứng, khi bị bất kỳ tác động nhẹ nào, cũng sẽ gây khó chịu.
2. Nhiễm trùng da
Khi gãi nhiều, móng tay cọ sát tạo thành các vết trầy xước trên da. Vi khuẩn từ môi trường bên ngoài hoặc từ chính tay người bệnh có thể dễ dàng xâm nhập vào các vết thương hở và gây nhiễm trùng da. Người bệnh sẽ xuất hiện các biểu hiện là da tấy đỏ, sưng đau, có thể xuất hiện mủ. (2)
3. Kích ứng mắt
Người bị rận mu ở lông mi thường bị ngứa, dụi mắt nhiều dẫn đến kích ứng mắt, thậm chí nếu tình trạng này tiến triển nghiêm trọng có thể gây viêm kết mạc.
4. Viêm nang lông
Nếu vùng da bị nhiễm rận không được vệ sinh sạch sẽ làm cho vi khuẩn và bụi bẩn tích tụ, gây bít tắc làm tăng nguy cơ viêm nang lông.
5. Lây truyền cho người khác
Cách lây nhiễm phổ biến nhất của rận mu là đường tình dục. Việc tiếp xúc thân mật với người nhiễm bệnh rận mu hoặc dùng dụng vật dụng cá nhân như quần áo, khăn tắm, lược chải đầu,… cũng là nguồn lan truyền bệnh.
6. Chất lượng cuộc sống giảm
Rận mu thường hoạt động mạnh hơn vào ban đêm, khi con người nghỉ ngơi. Điều này làm tăng cảm giác ngứa ngáy và khó chịu, gây ảnh hưởng đến giấc ngủ và làm suy giảm chất lượng cuộc sống của người bệnh.
Hướng dẫn cách chữa rận mu tại nhà đơn giản, an toàn
Tuy rận mu không khó trị, thế nhưng nếu bệnh tiếp diễn trong thời gian dài mà không điều trị kịp thời dễ dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm cho da và cơ thể. Dưới đây là 4 cách chữa rận mu tại nhà hiệu quả, an toàn:
1. Cách trị rận mu chuẩn y khoa
- Kiểm tra xem có rận ở lông dưới cánh tay và các bộ phận có lông khác trên cơ thể không: rận thường xuất hiện ở vùng lông mu, tuy nhiên cũng có thể tồn tại hoặc đẻ trứng ở các vùng khác trên cơ thể, chẳng hạn như ở lông tay. Nhận biết rõ các vùng lông có rận sẽ giúp quá trình trị liệu diễn ra thuận lợi hơn, loại bỏ được rận hoàn toàn trên cơ thể.
- Tắm và lau khô cơ thể: cơ thể sạch sẽ, khô thoáng giúp thu hẹp phạm vi sống của rận mu.
- Thoa dầu gội hoặc kem thuốc lên tất cả các vùng có thể có rận như đùi, nách và thân. Chú ý không thoa lên lông mi vì điều này có thể gây kích ứng mắt. Chỉ sử dụng thuốc khi đã tham khảo ý kiến từ bác sĩ Da liễu - Thẩm mỹ Da.
- Để dầu gội hoặc kem trong khoảng thời gian bác sĩ khuyến nghị, sau đó lại với nước sạch. Trong quá trình rửa có thể dùng tay hoặc lược chải rận để chải cho vùng lông bị nhiễm bệnh, rận mu sẽ theo dòng nước trôi ra ngoài. Trường hợp trứng rận quá nhỏ có thể dùng nhíp.
- Mặc đồ lót và quần áo sạch sau khi điều trị: không mặc lại quần áo cũ sau khi tắm vì khả năng cao đồ sẽ vẫn còn trứng hoặc rận. Không mặc đồ bó sát, lựa chọn các loại vải thấm hút tốt mồ hôi, chẳng hạn như cotton, sẽ hạn chế môi trường ẩm ướt để rận mu ký sinh và phát triển.
- Không xịt thuốc diệt côn trùng lên quần áo hoặc các đồ vật khác trong nhà: thuốc xịt côn trùng không có khả năng phát huy hiệu quả đối với rận mu, vì vậy việc xịt chúng lên quần áo hoặc đồ đạc trong nhà không những không thể diệt được rận mà còn có khả năng gây hại cho da, không may nuốt hoặc hít phải còn gây hại cho cơ thể.
- Không quan hệ tình dục cho đến khi chữa hết bệnh trong khoảng 2 tuần: để tránh lây nhiễm rận cho bạn tình.
- Nếu tái nhiễm rận mu, nên đến bệnh viện để được bác sĩ thăm khám và điều trị kịp thời.
2. Cách trị rận mu bằng mẹo dân gian
Hiện nay mọi người thường tin chọn các cách trị rận mu bằng mẹo dân gian như dùng lá xoan, nước muối sinh lý, giấm, nước cốt chanh, tinh dầu bạc hà, dầu cây trà, dầu oliu, dầu hồi, cây neem, dầu hoa oải hương, dầu khuynh diệp, tỏi,… tuy nhiên chưa có bằng chứng khoa học chứng minh được tính hiệu quả của các phương pháp này.
Nếu sử dụng không cẩn thận hoặc sai liều lượng còn dễ gây kích ứng da và dẫn đến nhiều hệ lụy khác. Vì việc sử dụng các phương pháp dân gian còn tiềm ẩn nhiều rủi ro, người bệnh nên đến khám bác sĩ để được tư vấn phương pháp điều trị hiệu quả và an toàn.
3. Thuốc trị rận mu
Sau khi thăm khám lâm sàng, bác sĩ sẽ chỉ định phác đồ điều trị phù hợp với người bệnh. Đối với những trường hợp nhẹ, chưa cần dùng thuốc uống, bác sĩ sẽ kê đơn thuốc bôi ngoài da:
- Kem Permethrin: thoa kem lên vùng da bệnh, để khoảng 10 phút sau đó rửa sạch.
- Dầu gội Pyrethrin với piperonyl butoxide: thoa lên vùng bị giời leo, để khoảng 10 phút sau đó rửa sạch.
- Malathion: là kem bôi ngoài da có tác dụng mạnh, tuy nhiên chỉ nên thoa lên vùng da bệnh trong tối đa 12 giờ.
Trường hợp người bệnh không đáp ứng với thuốc bôi, bác sĩ sẽ tiến hành cho dùng thuốc điều trị mạnh hơn như kết hợp kem bôi, dầu gội và thuốc uống. Loại thuốc trị rận mu đường uống phổ biến nhất là ivermectin, thuốc sẽ ngấm vào máu và tiêu diệt rận mu khi rận cắn hoặc hút máu.
Một trong những lựa chọn theo toa mạnh nhất là dầu gội lindane. Dầu gội giúp tiêu diệt chấy và trứng chấy hiệu quả, tuy nhiên cũng có tác dụng phụ nghiêm trọng như ảnh hưởng đến não và hệ thần kinh. Thông thường, bác sĩ chỉ khuyên dùng dầu gội lindane khi các phương pháp điều trị khác không hiệu quả.
4. Các yếu tố hỗ trợ điều trị khác
Luộc quần áo có thể hỗ trợ điều trị rận mu tại nhà hiệu quả nhất. Rận mu và trứng của chúng không thể sống sót ở nhiệt độ trên 54 độ C trong hơn 5 phút. Vì vậy việc luộc quần áo và ga trải giường có thể tiêu diệt và loại bỏ rận mu và trứng của chúng, sau đó giặt và phơi khô quần áo người bệnh lặp lại trong vòng một tuần.
Nếu rận mu hoặc trứng rận bám lên tóc, ngâm lược trong nước nóng trong vòng 5-10 phút để lược nóng lên và dùng lược chải đầu, quá trình này sẽ giúp loại bỏ rận mu.
Trong thời gian điều trị, người bệnh không nên tiếp xúc thân mật hoặc dùng chung vật dụng cá nhân với người khác, vì điều này có thể là con đường lây truyền rận mu. (3)
Tìm hiểu thêm: Rận mu có sống trên tóc không?
Các lưu ý khi chữa rận mu tại nhà
Không nên tự mua thuốc chữa rận mu tại nhà. Tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi tiến hành các phương pháp điều trị tại nhà. Cần đến bệnh viện thăm khám với bác sĩ để được chẩn đoán chính xác và hướng dẫn điều trị phù hợp.
- Sau khi điều trị thành công, người bệnh vẫn có thể bị ngứa, thường mất vài ngày mới hết .
- Tham khảo ý kiến bác sĩ nếu các triệu chứng vẫn tiếp diễn sau lần thứ hai bôi thuốc mỡ hoặc kem.
- Tránh tiếp xúc cơ thể gần với người khác để tránh lây nhiễm rận mu.
- Tránh dùng chung quần áo, khăn tắm, lược, đồ lót với người khác.
- Vệ sinh nhà cửa thường xuyên để loại bỏ rận mu.
- Tái khám theo lịch hẹn với bác sĩ để đảm bảo đã loại bỏ hoàn toàn rận mu ra khỏi cơ thể.
- Nếu người bệnh bị rận mu do quan hệ tình dục thì nên xét nghiệm các bệnh lây truyền qua đường tình dục khác.
Cách phòng bệnh ngăn ngừa tái phát
Cách duy nhất để ngăn ngừa rận mu là tránh mọi tiếp xúc vật lý gần gũi với những người bị rận mu. Dưới đây là các biện pháp phòng ngừa tái phát rận mu:
- Tránh dùng chung đồ dùng cá nhân như quần áo hoặc khăn tắm.
- Hạn chế quan hệ tình dục hoặc tiếp xúc gần gũi với người nghi ngờ nhiễm rận mu. Đảm bảo bạn tình cũng được điều trị nếu bạn bị rận mu. Điều trị rận mu khỏi hẳn trước khi quan hệ tình dục.
- Giặt quần áo, khăn trải giường và khăn tắm bằng nước nóng.
- Không dùng chung quần áo, khăn trải giường hoặc khăn tắm với người bị rận mu.
- Tuy bao cao su không phải là biện pháp phòng ngừa rận mu nhưng đây là phương pháp ngăn ngừa các bệnh lây qua đường tình dục hiệu quả. Điều quan trọng cần lưu ý là những người mắc các bệnh lây truyền qua đường tình dục khác có nguy cơ bị rận mu cao hơn, vì vậy nên sử dụng biện pháp đảm bảo an toàn khi quan hệ tình dục.
Khi nào cần gặp bác sĩ?
Các triệu chứng của rận mu thường xuất hiện khoảng 5 ngày sau khi bị nhiễm rận. Khi xuất hiện các dấu hiệu như sau bạn nên đến khám bác sĩ chuyên khoa Da liễu - Thẩm mỹ Da để điều trị kịp thời:
- Ngứa dữ dội ở vùng có lông, đặc biệt là lông mu.
- Da bị kích ứng có thể có máu hoặc đỏ do vết cắn của rận.
- Có đốm phân rận đen trong quần lót.
- Xuất hiện chấm trắng nhỏ trên lông mu khó loại bỏ (đây là trứng rận).
- Các đốm xanh nhạt trên đùi, mông và bụng dưới.
- Sốt nhẹ và cảm thấy mệt mỏi.
Nếu người bệnh bị ngứa dữ dội ở vùng có lông đặc biệt là lông mu, kèm theo xuất hiện cảm giác sốt nhẹ hoặc mệt mỏi, đây có thể là triệu chứng của bệnh rận mu.
Sau khi thăm khám lâm sàng, bác sĩ chuyên khoa Da liễu - Thẩm mỹ Da chỉ định người bệnh sử dụng các loại dược phẩm không cần kê đơn như xà phòng, thuốc xịt hoặc kem đặc hiệu để điều trị rận mu. Tuy nhiên nếu rận vẫn còn sống sau khi áp dụng toàn bộ các liệu pháp điều trị trên thì cần dùng đến các loại thuốc đường uống mạnh hơn.
Hiện nay chuyên khoa Da liễu - Thẩm mỹ Da, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM luôn nằm trong những địa chỉ uy tín hàng đầu trong lĩnh vực thẩm mỹ da và điều trị các vấn đề về da tại khu vực miền Nam. Với đội ngũ bác sĩ giàu kinh nghiệm, tận tâm với khách hàng và được đào tạo chuyên môn sâu các kỹ thuật điều trị da tiên tiến, chuyên khoa Da liễu - Thẩm mỹ Da của bệnh viện đã giúp hàng ngàn bệnh nhân khắc phục các vấn đề về thẩm mỹ và sức khỏe da.
Mỗi người bệnh sẽ được điều trị cá thể hóa, ứng dụng biện pháp điều trị phù hợp nhất. Ngoài ra, bệnh viện còn sở hữu nhiều thiết bị, máy móc tiên tiến, cơ sở vật chất hiện đại cùng quy trình khám chữa bệnh tối ưu giúp mang lại trải nghiệm điều trị và kết quả tốt nhất cho khách hàng.
Dân gian lưu truyền không ít cách chữa rận mu tại nhà, tuy nhiên hầu hết đều chưa có nghiên cứu khoa học chứng minh tính hiệu quả của các phương pháp này. Vì vậy khi có dấu hiệu xuất hiện rận mu, người bệnh nên đến bệnh viện để được bác sĩ khám và điều trị kịp thời.
