Phản ứng Propin + Br2 tỉ lệ 1 : 2 hay C3H4 + Br2 tạo ra C3H4Br4 thuộc loại phản ứng cộng đã được cân bằng chính xác và chi tiết nhất. Bên cạnh đó là một số bài tập có liên quan về C3H4 có lời giải, mời các bạn đón xem:
HC≡C-CH3 + 2Br2 → Br2HC - CBr2 - CH3
- Dung dịch brom nhạt màu dần đến mất màu.
- Dẫn propin đến dư vào dung dịch brom ở điều kiện thường.
4.1. Phản ứng cộng
a) Cộng hiđro
- Khi có niken (hoặc platin hoặc palađi) làm xúc tác, ankin cộng hiđro tạo thành anken, sau đó tạo thành ankan.
Thí dụ:
CH ≡ CH + H2 →Ni, toCH2 = CH2
CH2 = CH2 + H2 →Ni, to CH3 - CH3
- Lưu ý: Khi dùng xúc tác là hỗn hợp Pd/PbCO3 hoặc Pd/BaSO4, ankin chỉ cộng một phân tử hiđro tạo thành anken.
CH ≡ CH + H2 →Pd/PbCO3, to CH2 = CH2
⇒ Đặc tính này được dùng để điều chế anken từ ankin.b) Cộng brom, clo
- Brom và clo cũng tác dụng với ankin theo hai giai đoạn liên tiếp.Thí dụ:
CH ≡ CH + Br2 → CHBr = CHBr
CHBr = CHBr + Br2 → CHBr2 - CHBr2c) Cộng HX (X là OH, Cl, Br, CH3COO...)
- Ankin tác dụng với HX theo hai giai đoạn liên tiếp.
Thí dụ:
CH ≡ CH + HCl →to, xt CH2 = CHCl
CH2 = CHCl + HCl →to, xt CH3 - CHCl2
- Khi có xúc tác thích hợp, ankin tác dụng với HCl sinh ra dẫn xuất monoclo của anken.
Thí dụ:
CH ≡ CH + HCl →150−200CoHgCl2 CH2 = CHCl
- Phản ứng cộng HX của các ankin cũng tuân theo quy tắc Mac-côp-nhi-côp.
- Phản ứng cộng H2O của các ankin chỉ xảy ra theo tỉ lệ số mol 1:1.
Thí dụ:
CH ≡ CH + H2O →HgSO4, H2SO4 CH3 - CH = O (anehit axetic)
d) Phản ứng đime và trime hoá
2CH ≡ CH →to, xt CH ≡ C - CH = CH2 (vinylaxetilen)
3CH ≡ CH →bôt C600Co C6H6 (benzen)
4.2. Phản ứng thế bằng ion kim loại
- Sục khí axetilen vào dung dịch bạc nitrat trong amoniac, thấy có kết tủa vàng nhạt.
CH ≡ CH + 2AgNO3 + 2NH3 → Ag - C ≡ C - Ag↓ + 2NH4NO3
Hình 2: Phản ứng thế nguyên tử hidro của C2H2 bằng ion bạc
a) Trước khi sục khí C2H2.
b) Sau khi sục khí C2H2.
Kết luận:
- Nguyên tử hiđro liên kết trực tiếp với nguyên tử cacbon liên kết ba đầu mạch có tính linh động cao hơn các nguyên tử hiđro khác nên có thể bị thay thế bằng ion kim loại.
- Các ank-1-in khác như propin, but-1-in, ... cũng có phản ứng tương tự axetilen.
⇒ Tính chất này được dùng để phân biệt ank-1-in với anken và các ankin khác.
4.3. Phản ứng oxi hoá
a) Phản ứng oxi hoá hoàn toàn (cháy)
Các ankin cháy toả nhiều nhiệt:
2CnH2n - 2 + (3n - 1)O2 →to 2nCO2 + 2(n - 1)H2Ob) Phản ứng oxi hoá không hoàn toàn- Tương tự anken và ankađien, ankin cũng có khả năng làm mất màu dung dịch thuốc tím.
Câu 1: Hidrocacbon nào sau đây tác dụng với dung dịch AgNO3 trong NH3 tạo thành kết tủa
A. Stiren
B. Đimetyl axetilen
C. But-1-in
D. But-1,3-dien
Hướng dẫn giải:
Đáp án C
But - 1 - in: CH≡C -CH2 - CH3 có liên kết ba đầu mạch nên có phản ứng tạo kết tủa với AgNO3/NH3
Câu 2: X là hidrocacbon mạch hở, phân nhánh, có công thức phân tử C5H8. Biết X có khả năng làm mất màu nước brom và tham gia phản ứng với AgNO3 trong dung dịch NH3. Tên của X theo IUPAC là :
A. 2-metylbut-3-in
B. 3-metylbut-1-in
C. 2-metylbuta-1,3-dien
D. pent-1-in
Hướng dẫn giải:
Đáp án B
X phản ứng với AgNO3/NH3 → có nối 3 đầu mạch
→ X là CH≡C-CH(CH3)2 (3-metylbut-1-in)
Câu 3:Hỗn hợp X gồm C2H2 và H2 có cùng số mol. Lấy một lượng hỗn hợp X cho qua chất xúc tác, đun nóng được hỗn hợp Y. Dẫn Y qua nước brom thấy bình nước brom tăng 10,8 gam và thoát ra 4,48 lit hỗn hợp khí (đktc), có tỉ khối so với hidro là 8. Thể tích khí O2 (đktc) vừa đủ để đốt cháy hoàn toàn hỗn hợp Y là
A. 26,88 lit
B. 44,8 lit
C. 33,6 lít
D. 22,4 lit
Hướng dẫn giải:
Đáp án C
M hh khí thoát ra = 6.2 = 16
→ Hỗn hợp khí thoát ra gồm: C2H6 và H2 dư
BTKL: mX = mY = m hh khí thoát ra + m bình Brom tăng
→ mX = mY = 0,2.8.2 + 10,8 = 14 gam
Đặt số mol C2H2 và H2 là x mol
→ mX = 26x + 2x = 14 → x = 0,5 mol
C2H2 + 2,5 O2 →to 2CO2 + H2O
0,5 1,25 mol
H2 + 0,5 O2 →to H2O
0,5 0,25 mol
→nO2=1,25+0,25=1,5 mol→VO2=1,5.22,4=33,6lít
Câu 4:Hỗn hợp X gồm propin (0,15 mol), axetilen (0,1 mol), etan (0,2 mol) và hiđro (0,6 mol). Nung nóng X với xúc tác Ni một thời gian, thu được hỗn hợp khí Y. Sục Y vào dung dịch AgNO3 trong NH3 dư, thu được a mol kết tủa và 15,68 lít (đktc) hỗn hợp khí Z. Khí Z phản ứng tối đa với 8 gam Br2 trong dung dịch. Giá trị của a là
A. 0,16.
B. 0,18.
C. 0,10.
D. 0,12.
Hướng dẫn giải:
Đáp án C
a mol kết tủa là số mol của ankin còn lại.
Số mol khí giảm là số mol H2 đã phản ứng:
nH2(phan ung)=nX-nY=nX-a+nZ=1,05-a+0,7=0,35-amol
Bảo toàn liên kết π ta có: nπ(X)-nH2(phan ung)=nπ(Y)
→2nC3H4+2nC2H2-nH2(phan ung)=2nankin+nBr2(phan ung)
→ 2.0,15 + 2.0,1 - (0,35-a) = 2a + 0,05 → a = 0,1 mol
Câu 5: Đốt cháy hoàn toàn 0,1 mol hỗn hợp X gồm etan, propan, propilen, axetilen thu được số mol H2O ít hơn số mol CO2 là 0,02 mol. Mặt khác 0,1 mol X có thể làm mất màu tối đa m gam dung dịch Br2 16%. Giá trị của m là
A. 180
B. 120
C. 100
D.60
Hướng dẫn giải:
Đáp án B
Gọi số mol ankan là a, anken là b, ankin là c
→ a + b + c = 0,1
Mà nCO2−nH2O=c−a=0,02 mol
→ nBr2=b + 2c = a+ b+ c + c - a = 0,1 + 0,02 = 0,12 mol
→ mBr2=0,12.160 = 19,2 gam.
→ m = 19,216.100=120g
Câu 6:Dẫn V lít (đktc) hỗn hợp X gồm axetilen và hiđro đi qua ống sứ đựng bột niken nung nóng, thu được khí Y. Dẫn Y vào lượng dư AgNO3 trong dung dịch NH3 thu được 12 gam kết tủa. Khí đi ra khỏi dung dịch phản ứng vừa đủ với 16 gam brom và còn lại khí Z. Đốt cháy hoàn toàn khí Z được 2,24 lít khí CO2 (đktc) và 4,5 gam H2O. Giá trị của V bằng
A.11,2.
B.13,44
C. 5,60
D. 8,96
Hướng dẫn giải:
Đáp án A
Ta có :
nCAg≡CAg=0,05 (mol)nBr2=0,1 (mol)
→YCH≡CH:0,05 molCH2=CH2:0,1 molZC2H6→BTNT.C0,05 molH2→BTNT.H0,1 mol
→X→BTNT.CCH≡CH:0,2 mol→BTNT.HH2:0,3 mol
→V=0,5.22,4=11,2(l)
Câu 7: Hỗn hợp X gồm C2H2 và H2 lấy cùng số mol. Lấy một lượng hỗn hợp X cho đi qua chất xúc tác thích hợp, đun nóng được hỗn hợp Y gồm 4 chất. Dẫn Y qua bình đựng nước brom thấy khối luợng bình tăng 10,8 gam và thoát ra 4,48 lít khí Z (đktc) có ti khối so với H2 là 8. Thể tích O2 (đktc) cần để đốt cháy hoàn toàn hỗn hợp Y làA. 33,6 lít.
B. 22,4 lít.
C. 16,8 lít.
D. 44,8 lít.
Hướng dẫn giải:
Đáp án A
Y gồm 4 chất : C2H2(dư) ; C2H4 ; C2H6 ; H2m bình tăng = mC2H2+mC2H4=10,8g
→ Khí thoát ra là C2H6 và H2
mZ = M.n = 8.2.0,2 = 3,2 gBảo toàn khối lượng: mC2H2+mH2=10,8+3,2=14gMà nC2H2=nH2→26x+2x=14
→ x = 0,5thể tích O2 cần để đốt cháy hỗn hợp Y = thể tích O2 cần để đốt cháy hỗn hợp X
→nO2=2,5nC2H2+0,5nH2=1,5 mol→VO2=33,6lít
Câu 8:Một hỗn hợp X gồm 0,14 mol axetilen, 0,1 mol vinylaxetilen, 0,2 mol H2 và một ít bột Ni trong bình kín. Nung hỗn hợp X thu được hỗn hợp Y gồm 7 hidrocacbon. Cho toàn bộ hỗn hợp Y đi qua bình đựng dung dịch AgNO3 dư/NH3, thu được m gam kết tủa vàng nhạt và 3,136 lít hỗn hợp khí Z (đktc) gồm 5 hidrocacbon thoát ra khỏi bình. Để làm no hoàn toàn hỗn hợp khí Z cần vừa đủ 120 ml dung dịch Br2 1M. Giá trị của m gần nhất với giá trị nào sau đây?
A. 25
B. 20
C. 34
D. 24
Hướng dẫn giải:
Đáp án B
∑nπ bđ = 0,14.2 + 0,1.3 = 0,58 mol
→ n lk π sau pư hidro hóa = 0,58 - 0,2 = 0,38 mol
nhh khí có lk 3 đầu mạch bị giữ lại : 0,14 + 0,1 - nZ = 0,1mol (I)
n lk π trong hh Z = 0,12 mol (II)
→ Số mol π đã biết = 2.n π(I) + nπ(II) = 0,32 mol ≠ n π thực tế = 0,38 mol
→ Trong 2 hợp chất bị AgNO3/ NH3 giữ lại chứa CH≡C - CH = CH2 dư
nC4H4dư = 0,38 - 0,32 = 0,06 mol
Vì ∑n khí có liên kết ba = 0,1 mol → khí còn lại phải là C2H2 : 0,04 mol (Nếu là C4H6 thì Y không thể chứa tới 7 HC)
→ m↓ = mAg2C2+mAgC≡C−CH=CH2 = 0,04. 240 + 0,06. 159 =19,14 g ≈ 20 g
Câu 9:Hỗn hợp khí A gồm 0,6 mol H2 và 0,15 mol vinylaxetilen. Nung A một thời gian với xúc tác Ni thu được hỗn hợp B có tỉ khối so với H2 bằng 10. Dẫn hỗn hợp B qua dung dịch brom dư, sau khi phản ứng xảy ra hoàn toàn, khối lượng brom tham gia phản ứng là:
A. 16.
B. 0.
C. 24.
D. 8.
Hướng dẫn giải:
Đáp án C
BTKL: ns.Ms = nđ.Mđ → 0,6.2 + 0,15.52 = ns.20 → ns = 0,45 mol
Số mol khí sau phản ứng giảm là số mol H2 phản ứng:
nH2 = nđ - ns = 0,75 - 0,45 = 0,3 mol
BT liên kết π ta có: n π đầu - n π pư = n π sau hay 3nvinylaxetilen - nH2pư = nBr2
→ nBr2pư = 3.0,15 - 0,3 = 0,15 mol
→ mBr2= 0,15.160 = 24 gam
Câu 10:Hỗn hợp khí X chứa H2 và một ankin. Tỉ khối của X đối với H2 là 3,4. Đun nóng nhẹ X có mặt xúc tác Ni thì nó biến thành hỗn hợp Y không làm mất màu nước brom và có tỉ khối đối với H2 là 34/6. Công thức phân tử của ankin là :
A. C2H2
B. C3H4
C. C4H6
D. C4H8
Hướng dẫn giải:
Đáp án A
M¯X=3,4.2=6,8; M¯Y=346.2=343
Chọn số mol hỗn hợp X là 1 mol (nX = 1 mol) → mX = 6,8 (g)
BTKL mX = mY = 6,8 (g) → nY = 6,8343 = 0,6 mol
nH2(phan ung)= nX - nY = 1 - 0,6 = 0,4 mol
Vì hỗn hợp Y không làm mất màu nước Br2 nên trong Y chỉ có ankan.
CnH2n-2 + 2H2 →to,xtCnH2n+2 (n≥2)
Theo phương trình mol ankin = 12 mol H2 phản ứng = 0,2 mol
mX = (14n - 2).0,2 + 2(1-0,2) = 6,8 → n = 2. CTPT: C2H2.
Xem thêm các phương trình hóa học hay khác:
Link nội dung: https://vinaenter.edu.vn/propin-br2-a64834.html