Viêm âm đạo do Gardnerella: Nguyên nhân, chẩn đoán và điều trị

Gardnerella là một loại vi khuẩn kỵ khí tồn tại cân bằng cùng lợi khuẩn lactobacillus bên trong cơ quan sinh dục phụ nữ. Tuy nhiên, khi các vi khuẩn có hại tăng sinh quá mức gây mất cân bằng hệ vi sinh bên trong âm đạo có thể dẫn đến bệnh viêm âm đạo do gardnerella vadinalis. Vậy nguyên nhân gây bệnh là gì? Phương pháp chẩn đoán và điều trị như thế nào? Tất cả sẽ được giải đáp ở bài viết bên dưới, bạn đọc cùng tìm hiểu nhé!

Vai trò của vi khuẩn Gardnerella

Gardnerella là một trong nhiều loại vi khuẩn nằm trong hệ vi sinh âm đạo có vai trò giữ độ pH ở mức cân bằng, đồng thời bảo vệ chị em khỏi bị nhiễm trùng ở vùng sinh dục. (1)

Trên thực tế, một âm đạo khỏe mạnh điển hình có độ pH trong khoảng từ 3.8 - 4.5, đây được xem là môi trường có lượng axit vừa phải. Theo đó, nếu pH giảm xuống 3.5 là lúc nấm men phát triển mạnh, ngược lại nếu độ pH chuyển sang độ kiềm 4.6-5 thì đây là môi trường lý tưởng để vi khuẩn gardnerella tăng sinh và chiếm ưu thế, từ đó có thể khiến bạn nhiễm trùng.

Đây là một sự thật thú vị về vi khuẩn gardnerella. Chúng có vai trò duy trì độ axit vừa phải bên trong âm đạo giúp ngăn ngừa nhiễm trùng, nhưng trong một số trường hợp gardnerella cũng có thể gây viêm nhiễm, trong đó điển hình là bệnh viêm âm đạo do gardnerella vaginalis.

Viêm âm đạo do gardnerella là gì?

Mặc dù luôn tồn tại bên trong hệ vi sinh vật âm đạo và được kiểm soát bởi các loài Lactobacilli, tuy nhiên khi các vi khuẩn có hại như gardnerella bắt đầu phát triển và chiến ưu thế có thể dẫn đến viêm nhiễm, đặc biệt là viêm âm đạo do gardnerella.

Những người mắc viêm âm đạo thường được chẩn đoán là có quá ít vi khuẩn lactobacilli trong âm đạo, thay vào đó là sự tăng sinh quá mức của vi khuẩn gardnerella. Khi không có đủ lactobacilli khiến pH âm đạo tăng lên 4.6 hoặc hơn, dẫn đến âm đạo không đủ lượng axit. Đây là môi trường lý tưởng để gardnerella bắt đầu sinh sôi và kéo theo các vi khuẩn có hại khác cùng phát triển. Khi sự mất cân bằng này xảy ra sẽ dẫn đến bệnh viêm nhiễm âm đạo do vi khuẩn.

Đối với phụ nữ bị nhiễm gardnerella có thể dẫn đến những biến chứng nguy hiểm chẳng hạn như:

• Sinh non, sẩy thai
• Tăng nguy cơ mắc bệnh lây qua đường tình dục
• Bệnh viêm sinh dục - viêm vùng chậu
• Đặc biệt, phụ nữ mang thai nếu không điều trị dứt điểm có thể lây truyền sang em bé trong lúc sinh và gây ra các biến chứng ở trẻ sơ sinh như nhiễm trùng huyết, viêm màng não, viêm mô tế bào, viêm kết mạc, viêm phổi,…

Nguyên nhân gardnerella vaginilas gây viêm âm đạo

Có khá nhiều nguyên nhân có thể làm phá vỡ sự cân bằng hệ vi sinh tự nhiên bên trong âm đạo, khiến vi khuẩn gardnerella tăng sinh bất thường gây ra bệnh viêm âm đạo. Trong đó một số nguyên nhân phổ biến có thể kể đến như: (2)

• Thường xuyên thụt rửa sâu bên trong âm đạo: Âm đạo người phụ nữ luôn có cơ chế tự làm sạch, do đó nếu bạn thụt rửa quá sâu vào bên trong có thể gây mất cân bằng hệ vi sinh dẫn đến viêm nhiễm.
• Dùng dung dịch vệ sinh có chất tẩy rửa mạnh: Những chất tẩy rửa mạnh thường có độ pH quá cao, không phù hợp với vùng kín của chị em. Do đó đây có thể là nguyên nhân làm thay đổi độ pH tự nhiên của âm đạo và tăng nguy cơ gây viêm phụ khoa.
• Quan hệ tình dục không an toàn với nhiều bạn tình: Quan hệ quá mạnh bạo, sử dụng dụng cụ tình dục không sạch sẽ, quan hệ bằng miệng, quan hệ đường hậu môn,… đều làm tăng nguy cơ lây nhiễm vi khuẩn từ bạn tình khiến chị em bị viêm phụ khoa.
• Thay đổi nội tiết tố: Đặc biệt với phụ nữ đang mang thai, sự thay đổi nội tiết tố có thể tạo môi trường lý tưởng để vi khuẩn “xấu” phát triển.
• Truyền từ người này sang người khác: Mặc chung quần áo, dùng chung khăn tắm, chung chỗ vệ sinh cũng là nguyên nhân khiến chị em lây nhiễm vi khuẩn âm đạo từ người khác.

Dấu hiệu bị nhiễm gardnerella âm đạo

Viêm âm đạo do gardnerella thường không xuất hiện triệu chứng điển hình như sốt, tiết dịch âm đạo, tăng bạch cầu, đau bụng. Trên thực tế, có tới 84% phụ nữ mắc bệnh nhiễm trùng này mà không có triệu chứng. Tuy nhiên một số dấu hiệu đặc trưng của bệnh viêm âm đạo do vi khuẩn bạn có thể dễ dàng nhận biết đó là:

• Dịch tiết âm đạo có màu xám kèm theo mùi “tanh” nồng khó chịu. Mùi hôi thường mạnh hơn sau khi quan hệ tình dục hoặc trong chu kỳ kinh nguyệt.
• Kiểm tra thấy dịch tiết có độ axit thấp (pH > 4.5).
• Ngứa và khó chịu xung quanh âm hộ và cửa âm đạo.

Nhiều chuyên gia cho rằng mùi hôi là dấu hiệu giúp phân biệt viêm âm đạo do nhiễm gardnerella với các loại bệnh lý phụ khoa khác như nhiễm trùng nấm men hoặc bệnh nhiễm trùng lây qua đường tình dục (STI). Một số dấu hiệu nhận biết nhanh giúp bạn phân biệt hai bệnh lý này đó là:

• Dịch tiết âm đạo do vi khuẩn: loãng, có màu xám hoặc xanh, mùi tanh nồng.
• Dịch tiết âm đạo do nhiễm trùng nấm men: hình dạng và kết cấu đặc, không mùi, nhìn giống “phô mai tươi”.

Khi nào cần gặp bác sĩ?

Theo lời khuyên của các bác sĩ, khi nhận thấy dấu hiệu tiết dịch âm đạo có mùi, ngứa hoặc có máu thì đó đều là dấu hiệu cần đi khám để được can thiệp và xử lý kịp thời, tránh những biến chứng nguy hiểm về lâu dài gây ảnh hưởng đến khả năng sinh sản của người phụ nữ.

Ngoài ra, nhiều người thường rất khó phân biệt bệnh viêm âm đạo do vi khuẩn và viêm âm đạo do nấm men, dẫn đến việc lựa chọn sai phương pháp điều trị khiến bệnh trở nên nghiêm trọng hơn. Do đó, việc thăm khám và nhận tư vấn điều trị từ các bác sĩ chuyên khoa là việc làm cần thiết và vô cùng quan trọng.

Chẩn đoán viêm âm đạo gardnerella như thế nào?

Để xác định nguyên nhân gây bệnh, bạn cần đến gặp các bác sĩ để được khám phụ khoa và chẩn đoán chính xác. Theo đó, các bác sĩ sẽ tiến hành thăm khám bằng kẹp mỏ vịt để kiểm tra lâm sàng bộ phận sinh dục, âm đạo và cổ tử cung xem có bị viêm hoặc tiết dịch bất thường không. (3)

Tiếp đó, bác sĩ bắt đầu xét nghiệm soi tươi dịch tiết âm đạo dưới kính hiển vi và kiểm tra nồng độ pH để xác định những vi khuẩn có khả năng gây bệnh (bao gồm cả gardnerella vaginalis và các vi khuẩn khác).

Trong một số trường hợp bạn có nguy cơ mắc các bệnh nhiễm trùng lây qua đường tình dục, bác sĩ có thể chỉ định thực hiện thêm các xét nghiệm bệnh lậu, giang mai, HIV,…

Điều trị viêm âm đạo do gardnerella

Tất cả phụ nữ mắc viêm âm đạo do gardnerella nên được chẩn đoán và điều trị đúng phác đồ từ bác sĩ chuyên khoa để đảm bảo hiệu quả và tránh tình trạng tái phát. Các phương pháp điều trị viêm âm đạo phổ biến được các bác sĩ Sản Phụ khoa sử dụng đó là kháng sinh đường uống, đặt âm đạo hoặc kem và gel bôi âm đạo. (4)

Theo đó, các chuyên gia cho rằng phương pháp điều trị bằng đường uống có thể kèm theo nhiều tác dụng phụ như khó chịu ở dạ dày, tiêu chảy và có vị kim loại trong miệng. Chính vì thế, thuốc đặt âm đạo là phương pháp được ưu tiên sử dụng hơn.

Đặc biệt, những loại thuốc uống điều trị viêm âm đạo không được khuyến cáo cho phụ nữ mang thai, vì vậy hãy cho bác sĩ biết nếu bạn đang mang thai hoặc đang có kế hoạch mang thai để được thay đổi phương pháp điều trị phù hợp nhất.

Biện pháp phòng ngừa

Trên thực tế hiện nay không có cách nào chắc chắn để ngăn ngừa nhiễm khuẩn âm đạo, đặc biệt khi bạn đã có quan hệ tình dục. Tuy nhiên, một số mẹo dưới đây có thể giúp bạn giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh, bao gồm:

• Quan hệ tình dục an toàn, hãy luôn sử dụng bao cao su.
• Sử dụng sản phẩm dung dịch vệ sinh có độ pH phù hợp, không sử dụng xà phòng có tính sát khuẩn mạnh.
• Tránh dùng băng vệ sinh có mùi thơm và chất khử mùi âm đạo.
• Không thụt rửa sâu bên trong âm đạo, hãy nhẹ nhàng vệ sinh bên ngoài với các sản phẩm vệ sinh dịu nhẹ.
• Mặc đồ lót thoáng khí và thay hàng ngày. Hãy ưu tiên lựa chọn đồ lót có chất liệu bằng cotton giúp vùng kín khô thoáng và không hầm bí.
• Không sử dụng các thuốc đặt âm đạo khi chưa có chỉ định của bác sĩ.
• Duy trì chế độ ăn uống lành mạnh và kết hợp tập thể dục thường xuyên.
• Khám phụ khoa định kỳ (6 tháng/lần), đặc biệt ở phụ nữ trong độ tuổi sinh sản.

Đối với chị em, việc thăm khám phụ khoa định kỳ 6 tháng - 1 năm giúp theo dõi sức khỏe đồng thời phát hiện sớm những dấu hiệu gây bệnh để điều trị kịp thời, tránh để bệnh kéo dài dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm ảnh hưởng đến sức khỏe cũng như khả năng sinh sản trong tương lai.

Để đặt lịch hẹn thăm khám và tư vấn cùng các chuyên gia - bác sĩ Sản Phụ khoa tại Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, chị em vui lòng liên hệ đến:

Tóm lại, viêm âm đạo do gardnerella là một bệnh lý phụ khoa khá phổ biến ở nữ giới và có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm đến sức khỏe sinh sản nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. Do đó, việc thăm khám và áp dụng phác đồ điều trị đúng đắn sẽ giúp chị em tránh nguy cơ bệnh tái phát và chủ động bảo vệ sức khỏe sinh sản của mình nhé!