Mạng LAN là gì? Các thông tin cơ bản về mạng LAN bạn nên biết

Ngày nay, Internet được xem là “mạch sống” của mọi công việc, mọi sinh hoạt của mỗi cá nhân, tập thể, giúp kết nối, chia sẻ thông tin dữ liệu giữa nhiều thiết bị khác nhau. Đặc biệt, đối với các tổ chức, doanh nghiệp luôn cần hệ thống mạng cục bộ để truyền đạt thông tin giữa các phòng ban. Trong đó, hệ thống mạng riêng được sử dụng phổ biến nhất hiện nay là mạng LAN. Trong bài viết này, hãy cùng Đại Hữu tìm hiểu rõ hơn về mạng LAN là gì? Kết nối, công dụng và ứng dụng của mạng LAN nhé.

Mạng LAN là gì?

Mạng LAN là cụm từ viết tắt của Local Area Network - mạng cục bộ, là một hệ thống cho phép các thiết bị như máy tính, smartphone, tablet, máy in… kết nối và chia sẻ thông tin, dữ liệu với nhau trong một không gian giới hạn (trường học, doanh nghiệp, nhà ở…) thông qua hệ thống mạng không dây (wifi) hoặc các sợi cáp mạng (cable).

Cùng với sự phát triển công nghệ, mạng LAN ngày càng phát triển và hoạt động với nhiều hình thức khác, ví dụ như WAN - các mạng LAN được kết nối lại với nhau thông qua thiết bị định tuyến (Router) hay WLAN (Wireless Local Network Area) mạng LAN không dây - các máy tính kết nối vào mạng thông qua Wifi.

Xem thêm: Router là gì? Cấu tạo và nguyên lý hoạt động của bộ định tuyến

Các thành phần của mạng LAN

Một mạng LAN cơ bản bao gồm:

• Thiết bị máy chủ (server): Server là một máy tính đặc biệt trong mạng LAN, chịu trách nhiệm cung cấp dịch vụ và tài nguyên cho các máy tính khác trong mạng. Các loại server thông thường bao gồm máy chủ tập tin (file server), máy chủ in ấn (print server), máy chủ ứng dụng (application server), máy chủ email (email server), và máy chủ web (web server).
• Các máy trạm (client): Là các thiết bị được kết nối với nhau và chịu sự quản lý của máy chủ.
• Card mạng NIC (Network Interface Card): Là thành phần giúp thu phát tín hiệu mạng cho các thiết bị trong hệ thống LAN, giúp chúng có thể giao tiếp và truyền dữ liệu với nhau. Card mạng gồm bộ điều khiển đường truyền tín hiệu và bộ thu phát giúp chuyển đổi dữ liệu sang tín hiệu và ngược lại. Card mạng nằm trong khe cắm của bo mạch chính máy tính và thường được tích hợp sẵn trong các laptop hiện nay.
• Cáp mạng (cable): Cáp mạng được sử dụng để truyền dữ liệu giữa các thiết bị trong mạng LAN. Cáp mạng thông thường sử dụng cáp Ethernet, như cáp Cat5e hoặc Cat6, để kết nối máy tính và switch.
• Repeater: Là một thiết bị giúp khuếch đại tín hiệu và giúp nó được truyền đi xa hơn so với tín hiệu gốc ban đầu. Trong hệ thống mạng cục bộ, giới hạn truyền thường chỉ là 100m, nhưng repeater có thể giúp nó vượt qua giới hạn này.
• Hub: Tương tự như repeater nhưng có nhiều cổng hơn, giúp khuếch đại tín hiệu từ một cổng đến nhiều cổng khác nhau.
• Cầu nối (bridge): Là thiết bị giúp ghép nối hai mạng khác nhau thành một mạng duy nhất.
• Bộ chuyển mạch (switch): Sử dụng để kết nối các máy tính và các thiết bị mạng khác lại với nhau trong một mạng LAN. Switch có nhiều cổng Ethernet để kết nối các thiết bị.
• Bộ định tuyến (router): Là thiết bị được sử dụng để kết nối mạng LAN với mạng WAN (Wide Area Network) bên ngoài, chẳng hạn như Internet. Nó định tuyến các gói tin giữa các mạng khác nhau và cung cấp tính năng bảo mật và quản lý cho mạng LAN.
• Cổng giao tiếp (gateway): là thiết bị giúp kết nối các mạng có giao thức khác nhau lại với nhau.

Ưu, nhược điểm của mạng LAN

Ưu điểm

Chia sẻ tài nguyên

Mạng LAN cho phép chia sẻ tài nguyên như máy in, máy chủ tập tin, ổ lưu trữ và phần mềm chung. Điều này giúp cải thiện hiệu suất làm việc và sự tiện lợi bằng cách cho phép người dùng truy cập và sử dụng các tài nguyên chung từ các máy tính khác trong mạng.

Truy cập dễ dàng

Mạng LAN cung cấp khả năng truy cập dễ dàng đến các tài nguyên và dịch vụ trong mạng. Người dùng có thể truy cập vào tệp tin, ứng dụng và dữ liệu từ bất kỳ máy tính nào trong mạng, tạo sự linh hoạt và tiện lợi trong công việc và chia sẻ thông tin.

Giao tiếp nội bộ

Mạng LAN cung cấp môi trường giao tiếp nội bộ cho các thành viên trong tổ chức. Người dùng có thể gửi email, chia sẻ thông điệp, tệp tin và dữ liệu, thực hiện cuộc trò chuyện trực tuyến và hợp tác trong dự án. Điều này giúp nâng cao hiệu suất làm việc và sự tương tác giữa các thành viên trong tổ chức.

Bảo mật và quản lý tập trung

Mạng LAN cho phép quản lý tập trung và triển khai các chính sách bảo mật, quản lý người dùng và kiểm soát truy cập vào tài nguyên mạng. Các công cụ quản lý mạng cung cấp khả năng giám sát và bảo vệ mạng, đảm bảo an toàn thông tin và ngăn chặn các mối đe dọa bảo mật.

Tăng cường hiệu suất và tốc độ truyền dữ liệu

Mạng LAN cung cấp khả năng tăng cường hiệu suất và tốc độ truyền dữ liệu giữa các thiết bị trong mạng. Sử dụng công nghệ và giao thức mạng nhanh như Ethernet, mạng LAN cho phép truyền dữ liệu nhanh chóng và hiệu quả, giúp cải thiện thời gian phản hồi và hiệu suất làm việc.

Tích hợp và mở rộng dễ dàng

Mạng LAN cho phép tích hợp các hệ thống và ứng dụng khác nhau trong một mạng duy nhất. Điều này giúp tạo điều kiện cho việc chia sẻ dữ liệu và tương tác giữa các hệ thống khác nhau. Ngoài ra, mạng LAN cũng cho phép mở rộng dễ dàng bằng cách thêm các thiết bị mạng mới hoặc mở rộng phạm vi mạng để đáp ứng nhu cầu tăng trưởng của tổ chức.

Nhược điểm

Giới hạn về phạm vi

Mạng LAN có phạm vi giới hạn trong một khu vực nhỏ như một tòa nhà hoặc một văn phòng. Điều này có nghĩa là mạng LAN không thích hợp cho việc kết nối các địa điểm xa nhau địa lý. Để kết nối các văn phòng hoặc các địa điểm xa nhau, cần sử dụng các mạng rộng hơn như mạng MAN (Metropolitan Area Network) hoặc mạng WAN (Wide Area Network).

Bị giới hạn bởi đường truyền

Mạng LAN phụ thuộc vào đường truyền vật lý như cáp Ethernet hoặc kết nối không dây Wi-Fi. Điều này có thể tạo ra giới hạn về tốc độ truyền dữ liệu và khoảng cách truyền tải. Để đạt được tốc độ cao hơn và phạm vi lớn hơn, cần phải đầu tư vào công nghệ mạng và cấu hình hệ thống tối ưu.

Bảo mật

Mạng LAN đòi hỏi các biện pháp bảo mật chặt chẽ để đảm bảo an toàn thông tin. Một mạng LAN không được bảo vệ đúng cách có thể gặp phải các mối đe dọa bảo mật như tin tặc, vi rút, tấn công từ chối dịch vụ (DoS) và xâm nhập trái phép. Do đó, cần thiết phải triển khai các biện pháp bảo mật mạnh mẽ như tường lửa, mã hóa dữ liệu và chứng thực người dùng.

Dễ xảy ra sự cố

Mạng LAN có thể gặp phải các sự cố kỹ thuật như mất kết nối, hỏng hóc phần cứng, xung đột địa chỉ IP và lỗi cấu hình. Những sự cố này có thể gây gián đoạn hoạt động của mạng và yêu cầu thời gian và nguồn lực để khắc phục.

Chi phí triển khai và duy trì

Triển khai và duy trì mạng LAN đòi hỏi đầu tư ban đầu về phần cứng, phần mềm, cáp mạng và cấu hình hệ thống. Ngoài ra, cần có nhân lực kỹ thuật có kiến thức và kỹ năng để quản lý và duy trì mạng. Chi phí này có thể đáng kể, đặc biệt đối với các tổ chức nhỏ và vừa.

Sự phụ thuộc vào một hệ thống

Mạng LAN có thể trở nên phụ thuộc vào một hệ thống duy nhất, chẳng hạn như một máy chủ chính hoặc một router. Nếu hệ thống này gặp sự cố, toàn bộ mạng LAN có thể bị gián đoạn hoặc không thể hoạt động.

Các kiểu (Topology) của mạng LAN

Các kiểu hay Topology của mạng LAN là cấu trúc, cách bố trí và liên kết các phần tử trong hệ thống mạng đó. Dưới đây là một số kiểu mô hình phổ biến:

Mạng hình sao (star topology)

Kiểu mô hình mạng hình sao bao gồm một máy chủ làm trung tâm và các máy trạm (client) hoặc các thiết bị khác là nút thông tin của hệ thống mạng.

Máy trung tâm đóng vai trò chính yếu trong việc điều khiển mọi hoạt động trong hệ thống như thông báo về trạng thái mạng cục bộ, theo dõi quá trình trao đổi thông tin giữa các thiết bị. Khi có một nút thông tin bị hư hỏng, hệ thống vẫn làm việc bình thường, nhưng khi thiết bị trung tâm bị trục trặc thì toàn bộ hệ thống cũng bị ảnh hưởng theo.

Mạng LAN hình sao

Mạng định tuyến (linear bus topology)

Là mô hình LAN mà các máy tính được ghép nối với nhau trên một đường trục dây cáp chính, hai đầu dây được bịt lại bởi thiết bị terminator. Mô hình này rất dễ lắp đặt và tiết kiệm chiều dài cáp.

Tuy nhiên, nó cũng dễ gây ra việc nghẽn đường truyền khi dữ liệu quá lớn.

Mạng LAN dạng định tuyến

Mạng dạng vòng (ring topology)

Mạng dạng vòng là mô hình mạng cục bộ nơi các thiết bị được bố trí thành một vòng tròn khép kín. Tín hiệu truyền sẽ chỉ đi theo một chiều cố định. Tại một thời điểm, chỉ có một thiết bị được truyền tin qua một nút khác. Chính vì vậy, khi tín hiệu bị nghẽn ở một nút nào đó thì toàn bộ hệ thống sẽ bị trục trặc. Tuy nhiên, mô hình này cũng giúp tiết kiệm dây dẫn và tăng khả năng mở rộng hệ thống mạng máy tính.

Mạng LAN dạng vòng

Phạm vi ứng dụng của mạng LAN

Mạng LAN thường được sử dụng để kết nối các máy tính với các máy tính ở trong gia đình, trong một phòng game hoặc một tòa nhà hay cơ quan tổ chức. Cự ly dùng mạng LAN có thể giới hạn ở trong phạm vi 100m. Những máy tính có cự ly xa sẽ sử dụng mạng Internet để dễ dàng trao đổi thông tin.

Hy vọng với những thông tin Đại Hữu chia sẻ trên đây có thể giúp bạn hiểu rõ hơn về mạng LAN và dễ dàng hơn trong việc lựa chọn mạng sử dụng cho công việc kinh doanh hoặc tại gia đình. Hẹn gặp lại bạn trong những bài chia sẻ kế tiếp!