Vào ngày này, các gia đình đều làm lễ cúng tiễn ông Công, ông Táo lên trời trình báo những điều tốt đẹp cho Ngọc Hoàng. Bởi vậy, lễ cúng là dịp để mọi người thành tâm cầu nguyện cho năm mới an lành, hạnh phúc và may mắn.
Những năm 1990 trở về trước, ở miền Bắc, nhiều gia đình bất kể lễ vật nhiều hay ít, luôn cố gắng có một đĩa bánh kẹo (bánh mật, kẹo mạch nha, kẹo lạc, kẹo vừng, kẹo kéo...) hoặc một bát mật mía. Dân gian cho rằng Táo quân về chầu Ngọc hoàng cần "ngọt giọng" tấu báo những điều tốt đẹp về gia đình mình, cầu mong Ngọc hoàng ban phúc lành cho gia đình trong năm mới.
Theo sách Ngọc hạp ký, năm Ất Tỵ 2025 nên cúng Táo quân trong các ngày 18-23 tháng Chạp. Nếu chọn ngày giờ cúng có thể tham khảo khoảng thời gian dưới đây:
Ngày 18 (Bính Tuất), 11-15 giờ; 17-19 giờ.
Ngày 20 (Mậu Tý), 7-9 giờ; 13-15 giờ; 17-19 giờ.
Ngày 22 (Canh Dần), 9-11 giờ; 19-21 giờ.
Ngày 23 (Tân Mão), 9-11 giờ; 13-15; 19-21 giờ.
Cúng Táo quân không cần mời thầy cúng, tự chủ nhà thành tâm khấn vì Táo quân là thần trong nhà, không cần sớ tấu. Văn khấn là lời tiễn biệt, cầu mong của chủ nhà với Táo quân trước khi ngài về trời chầu Ngọc hoàng.
Sau khi mâm lễ cúng được bày biện, gia chủ thắp hương và bắt đầu đọc bài văn cúng khấn ông Công, ông Táo để tỏ lòng thành kính. Dù thế không phải ai cũng biết bài khấn nào cũng đúng và chính xác nhất.
Văn khấn ông Công, ông Táo 23 tháng Chạp theo Văn khấn cổ truyền Việt Nam
Theo sách nhà xuất bản Văn hóa thông tin (Văn khấn cổ truyền Việt Nam), bài khấn ông Công, ông Táo cổ truyền Việt như sau:
Nam mô A Di Đà Phật!Nam mô A Di Đà Phật!Nam mô A Di Đà Phật! (3 lạy)
Con lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương
Con kính lạy Ngài đông trù Tư mệnh Táo phủ Thần quân.
Tín chủ (chúng) con là: …………… Ngụ tại: …………
Hôm nay, ngày 23 tháng Chạp năm Giáp Thìn 2024 âm lịch, tín chủ chúng con thành tâm sắp sửa hương hoa phẩm luật, xiêm hài áo mũ, kính dâng tôn thần. Thắp nén tâm hương tín chủ con thành tâm kính bái.
Chúng con kính mời ngài Đông trù Tư mệnh Táo phủ Thần quân hiển linh trước án hưởng thụ lễ vật.
Cúi xin Tôn thần gia ân xá tội cho mọi lỗi lầm trong năm qua gia chủ chúng con sai phạm. Xin Tôn thần ban phước lộc, phù hộ toàn gia chúng con, trai gái, già trẻ sức khỏe dồi dào, an khang thịnh vượng, vạn sự tốt lành. Chúng con lễ bạn tâm thành, kính lễ cầu xin, mong Tôn thần phù hộ độ trì.
Nam mô A Di Đà Phật!Nam mô A Di Đà Phật!Nam mô A Di Đà Phật! (3 lạy)
Văn khấn Nôm ông Công, ông Táo theo truyền thống
Theo Văn khấn cổ truyền Việt Nam của NXB Văn hóa Thông tin, văn khấn Nôm ông Táo như sau:
Hôm nay là ngày… tháng… năm Giáp Thìn 2024 âm lịch.
Tên tôi (hoặc con là)…, cùng toàn gia ở…
Kính lạy đức Đông Trù tư mệnh Táo phủ Thần Quân:
(Có thể khấn thêm: Thổ địa Long Mạch Tôn Thần. Ngũ phương ngũ thổ Phúc Đức chính Thần)
Hàng năm gặp tiết hết năm, tháng vừa cuối Chạp. Gia đình sửa lễ bạc dâng lên. Cảm tạ phúc dày nhờ Thần phù hộ. Kính mong thần tâu bẩm giúp cho:
Bếp trong nếp sống rất hòa, ngoài mặt dám rằng cũng đẹp. Cảm thông xin tấu thực thà.
Cầu mong giúp đỡ lợi lạc. Người người lo ấm, cả nhà thêm tiếng tốt lẫy lừng. Việc việc thành công, một cửa ngút khí lành man mác. Muôn trông ơn đức vô cùng.
Cẩn cáo.
Nam mô A Di Đà Phật!
Nam mô A Di Đà Phật!
Nam mô A Di Đà Phật! (3 lạy)
Văn khấn ông Công, ông Táo lưu truyền trong dân gian
Bạn cũng có thể tham khảo hai bài văn khấn sau được các nhà nghiên cứu văn hóa đưa ra:
Bài 1:
Nam mô A Di Đà Phật!Nam mô A Di Đà Phật!Nam mô A Di Đà Phật! (3 lạy)
Kính lạy Ngài Đông Trù Tư Mệnh Táo Phủ Thần Quân!
Tín chủ con là : ............. Ngụ tại : .......................
Nhằm ngày 23 tháng Chạp, tín chủ chúng con thành tâm, sửa biện hương hoa phẩm vật, xiêm hài áo mũ, nghi lễ cung trần, dâng lên trước án, dâng hiến Tôn Thần, đốt nén Tâm Hương dốc lòng bái thỉnh.
Chúng con kính mời:
Ngài Đông Trù Tư Mệnh Táo Phủ Thần Quân giáng lâm trước án thụ hưởng lễ vật.
Phỏng theo lệ cũ, Ngài là vị chủ, Ngũ Tự Gia Thần, soi xét lòng trần, Táo Quân chứng giám.
Trong năm sai phạm, các tội lỗi lầm, cúi xin Tôn Thần, gia ân châm chước. Ban lộc, ban phước, phù hộ toàn gia, trai gái, trẻ già, an ninh khang thái.
Dãi tấm lòng thành, cúi xin chứng giám.
Cẩn cáo.
Nam mô A Di Đà Phật!Nam mô A Di Đà Phật!Nam mô A Di Đà Phật! (3 lạy)
Bài 2:
Kính lạy Thượng Đế
Kính lạy Ngũ Đế, Đông phương Thanh Đế, Nam phương Xích Đế, Tây phương Bạch Đế, Bắc phương Hắc Đế, Trung ương Hoàng Đế.
Kính lạy thượng đàm thần tướng thiên thiên tướng
Trung đàm thần tướng thiên thiên binh
Hạ đàm thần tướng thiên thiên mã
Kính lạy sơn thần, long thần, thổ địa, thổ công táo quân, thổ kỳ lai sàng chứng giám
Hôm nay là ngày 23 tháng Chạp năm Giáp Thìn 2024 âm lịch. Là ngày thần Táo Quân về trời tấu sớ.
Tín chủ con tên là... sinh ngày... tháng... năm... nguyên quán... địa chỉ thường trú...
Với tấm lòng thành kính con xin có chút lễ vật, nhang đăng thỉnh cầu kính mời Thượng Đế, Ngũ Đế, các vị Thần Tướng, Thiên Tướng, Thiên Binh, Thiên Mã, cùng chư vị thần tiên trên trời dưới đất, chứng giám cho con được làm lễ tiễn thần Thổ Công Táo Quân về trời.
Kính lạy Thổ thần thổ địa, thổ công táo quân, thổ kỳ lai sàng chứng giám. Trong năm qua nhờ ân phúc của các ngài chúng con được mạnh khoẻ, hạnh phúc, mọi điều may mắn.
Nay con làm lễ với tấm lòng thành kính tiễn ngài về trời tấu xin Thượng Đế, Ngũ Đế, cùng chư vị thần tiên phù hộ độ trì cho đất nước con, quê hương con, gia tộc và gia đình con được mạnh khoẻ hạnh phúc, an khang thịnh vượng.
Con cầu xin Thượng Đế, Ngũ Đế các vị thần tiên cùng chư ngài chứng giám cho tấm lòng thành kính của con.
Kính chúc Thượng Đế, Ngũ Đế, các vị thần tiên cùng chư ngài thiên thiên tuế!
