Theo tín ngưỡng truyền thống của người Việt Nam tháng 7 âm lịch là dịp xá tội vong nhân. Người xưa lý giải đó là dịp "mở cửa địa ngục", các cô hồn được xá tội, vất vưởng ở dương gian.
Tháng 7 âm lịch theo quan điểm của Phật giáo cũng trùng vào lễ vu lan, gắn với tinh thần báo hiếu. Vì vậy, các gia đình sẽ làm cỗ, sắm sửa lễ cúng Phật, cúng gia tiên. Lễ cúng Phật, thần linh và lễ cúng gia tiên thường được thực hiện vào buổi sáng.
Bên cạnh lễ cúng gia tiên, nhiều gia đình còn bầy lễ cúng chúng sinh ngoài sân, trước thềm nhà để cúng cô hồn vào ngày xá tội vong nhân. Lễ cúng cô hồn được thực hiện trong tháng 7, thường được khuyến cáo thực hiện trong khung giờ 17-19h và kết thúc trước 12h trưa Rằm tháng 7.
Các gia đình chuẩn bị mâm cơm, vàng mã cúng gia tiên, cầu siêu độ trì cho gia đình, họ tộc của mình ngày Rằm tháng 7.
Văn khấn cúng gia tiên
Nam mô A di Đà Phật! (3 lần)
Con lạy chín phương trời, mười phương chư vị Phật, chư Phật mười phương.
Con kính lạy tổ tiên nội ngoại và chư vị hương linh
Tín chủ (chúng) con là:...
Ngụ tại:...
Hôm nay là ngày Rằm tháng Bảy năm...
Nhân gặp tiết Vu lan vào dịp Trung nguyên, chúng con nhớ đến Tổ tiên ông bà cha mẹ đã sinh thành ra chúng con gây dựng cơ nghiệp, xây đắp nền nhân, khiến nay chúng con được hưởng âm đức.
Chúng con cảm nghĩ ơn đức cù lao khôn báo, cảm công trời biển khó đền nên tín chủ con sửa sang lễ vật, hương hoa, trà quả, kim ngân, vàng bạc, thắp nén tâm hương, thành tâm kính lên các cụ Cao tằng tổ khảo, Cao tằng tổ tỷ, bá thúc, đệ huynh, cô di, tỷ muội và tất cả hương hồn trong nội tộc, ngoại tộc của họ....
Cúi xin các vị thương xót cháu con, linh thiêng hiện về, chứng giám lòng thành, thụ hưởng lễ vật, phù hộ cho con cháu mạnh khoẻ bình an, lộc tài vượng tiến, vạn sự tốt lành, gia đạo hưng long, hướng về chính giáo.
Chúng con lễ bạc tâm thành, trước án kính lễ, cúi xin được phù hộ độ trì.
Nam mô a di Đà Phật! (3 lần).
Mâm cúng chúng sinh thường có bỏng, ngô, khoai lang luộc, trứng luộc, kẹo bánh, cháo hoa. Vàng mã, tiền giấy, quần áo chúng sinh...
Văn khấn cúng chúng sinh Rằm Tháng 7
Nam mô A di đà Phật (3 lần).
Con lạy chín phương trời, mười phương chư phật, chư phật mười phương.
Con lạy Đức Phật Di Đà
Con lạy Bồ Tát Quan Âm.
Con lạy Táo Phủ Thần quân Chinh thần.
Tiết tháng 7 sắp thu phân
Ngày rằm xá tội vong nhân hải hà
Âm cung mở cửa ngục ra
Vong linh không cửa không nhà
Đại Thánh Khảo giáo - A Nan Đà Tôn giả
Tiếp chúng sinh không mả, không mồ bốn phương
Gốc cây xó chợ đầu đường
Không nơi nương tựa đêm ngày lang thang
Quanh năm đói rét cơ hàn
Không manh áo mỏng - che làn heo may
Cô hồn nam bắc đông tây
Trẻ già trai gái về đây hợp đoàn
Nay nghe tín chủ thỉnh mời
Lai lâm nhận hưởng mọi lời trước sau
Cơm canh cháo nẻ trầu cau
Tiền vàng quần áo đủ màu đỏ xanh
Gạo muối quả thực hoa đăng
Mang theo một chút để dành ngày mai
Phù hộ tín chủ lộc tài
An khang thịnh vượng hòa hài gia trung
Nhớ ngày xá tội vong nhân
Lại về tín chủ thành tâm thỉnh mời
Bây giờ nhận hưởng xong rồi
Dắt nhau già trẻ về nơi âm phần
Tín chủ thiêu hóa kim ngân
Cùng với quần áo đã được phân chia
Kính cáo Tôn thần
Chứng minh công đức
Cho tín chủ con
Tên là:…
Vợ/Chồng:..
Con trai:..
Con gái:..
Ngụ tại:...
(Trích sách Văn khấn cổ truyền Việt Nam, NXB Văn hóa thông tin)
